Kamu kurumlarının 2024 yılına ait Sayıştay denetim raporları açıklandı. Bu raporlarda kamu kurumlarının sıklıkla açık ihale ile yapılması gereken işleri parçalara ayırarak doğrudan temin yöntemi ile istedikleri firmalara verdikleri ortaya çıkarıldı.
Raporlarda her yıl bu tür bulgular yer almasına rağmen sürekli tekrarlanması ise daha sıkı hukuki tedbir alınması gerektiğini gösteriyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü de bu kapsamda böl, parçala ve istediğin firmaya ver yönetimini kullanmış.
Raporda bu bulgunun yanında 13 bulgu daha tespit edildiğini görüyoruz.
Raporda Üniversitede harcama birimleri tarafından yıl içerisinde süreklilik arz eden ve/veya önceden öngörülebilen nitelikteki mal alımlarının kısımlara bölünerek açık ihale usulü yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.
Sayıştay tarafından yapılan incelemede; 4734 sayılı Kanun’un doğrudan temini düzenleyen 22/d maddesi uyarınca, 2024 yılı için büyükşehir belediye sınırları dahilindeki idarelerde 622.756,00-TL; diğer idarelerde ise 207.453,00 TL’yi aşmayan harcamalar, ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilebilecektir.
Kanun’un doğrudan temin usulüne ilişkin gerekçesinde, ihale mevzuatındaki ilan yapma, yeterlilik şartlarının aranması, çok küçük çaptaki alımlar da dahi sözleşme imzalanması ve Kamu İhale Kurumu payı yatırılması gibi zorunlulukların uygulamada istenilen kolaylığı sağlamadığı, dolayısıyla belirli bir tutara kadar olan alımların bu madde kapsamında temin edilebileceği belirtilmiştir.
Buna göre, doğrudan temin usulü, Kanun’un temel ilkelerine aykırı olmamak ve uygulamada verimlilik sağlamak şartıyla kullanılması gereken bir alım yöntemi olup 4734 sayılı Kanun ile öngörülen ihale usulleriyle temin edilmesi gereken ihtiyaçların, parasal limitlerin altında kalacak şekilde adet, kısım veya gruplara bölünmek suretiyle temin edilmesi, mevzuata aykırılık oluşturmaktadır.
Yapılan incelemede, Üniversite harcama birimlerince önceden öngörülebilerek ihale usulü ile alımı yapılabilecek bilgisayar ve bilgisayar donanımı ile kırtasiye malzemesi alımlarının kısımlar halinde doğrudan temin yöntemiyle yapıldığı tespit edilmiştir.
Rektörlük yapılan hatayı kabul ediyor
Kamu İdaresi cevabında bulgu konusu hususlara iştirak edilerek süreklilik arz eden veya önceden öngörülebilen nitelikteki mal alımlarında gerekli analiz ve bütçe planlamasının yapılarak ihtiyaçların ihale ile temin edilmesi veya DMO üzerinden alınmasına dikkat edileceği, ayrıca yıl sonuna kadar ihtiyaç bulunan temizlik malzemesi alımlarının toplu hale getirilerek açık ihale usulü ile yapılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, süreklilik arz eden ve/veya önceden öngörülebilen nitelikteki mal alımlarından, yaklaşık maliyeti doğrudan temin sınırını aşan ihtiyaçların analiz edilip bütçe planlaması yapılmak suretiyle ihale ile temin edilmesi; Kanun’un temel ilkeleri olan rekabet, eşit muamele, güvenirlik, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanması amaçlarına uygun olarak, alımların parasal limitlerin altında kalmak suretiyle parçalara bölünmemesi gerektiği belirtilmiştir.
Sayıştay raporları Meclise taşındı
Bir milletvekili tarafından Sayıştay raporları Meclis gündemine taşınmıştır. Bu çerçevede sorulan sorulara aşağıda yer veriyoruz.
1- Üniversiteye ait taşınmazların ihalesiz olarak üçüncü kişilerin kullanımına bırakılmasının gerekçesi nedir? Bu konuda hangi işlemler yapılmıştır?
2- İTÜ Ayazağa Yerleşkesi’nde yürütülen bazı inşaat projelerinde yeterli ödenek sağlanmadan ihale yapılmasının gerekçesi nedir?
3- Üniversite harcama birimleri tarafından süreklilik arz eden mal alımlarının doğrudan temin yöntemiyle yapılmasının sebebi nedir? Bu uygulama kamu ihale mevzuatına uygun mudur?
4- Üniversite kampüslerinde faaliyet gösteren ticari işletmelerin kamu tarifesinden su kullanarak ÇTV yükümlülüğünden kurtulmaları hangi gerekçeye dayanmaktadır?
5- Üniversitenin İTÜ Vakfı ile birlikte kurduğu şirketin mevzuata aykırı şekilde çalışmasının gerekçesi nedir? Bu şirketin faaliyetlerine son verilmesi veya mevzuata uygun hale getirilmesi için bir girişiminiz olacak mıdır?
6- Üniversitenin ortağı olduğu İTÜ Teknopark A.Ş. aracılığıyla kurulan şirketlerin üniversite taşınmazlarını piyasa değerinin altında kiraladığı ve alt kiralama yoluyla gelir elde etmesine ilişkin ne tür önlemler alınacaktır?
7- Üniversite tarafından yapılan patent ödemelerinde, KDV istisnasına rağmen %20 oranında KDV ödenmesine ilişkin üniversite ne kadar zarara uğramıştır? Hatalı ödemelerin sorumluları hakkında işlem başlatılmış mıdır?
8- Kalkınma Bakanlığı desteğiyle alınan cihazların kurulumu neden yapılmamış ve neden uygun olmayan koşullarda bekletilmektedir. Bu cihazlar için ne gibi çalışmalar yapılacaktır?
9- Üniversite mülklerinin üçüncü kişiler tarafından işgal edildiği, ticari işletmelerin ise ısınma bedeli ödemediği bulgularına yönelik hangi işlemler yapılacaktır? Üniversitede faaliyet gösteren ticari işletmelerden ısınma bedelleri alınacak mıdır?
10- 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda yer alan bulguları gidermeye yönelik çalışmalarınız olacak mıdır?
