657 sayılı Kanunda vekalet görevi ile bu görev nedeniyle yapılacak ödemeleri belirlemiştir. Ayrıca yan ödeme kararnamesinde de vekaleten atananlara aylık dışında hangi ödemelerin yapılacağı belirtilmiştir.
Birde vekalet aylığının dışında vekalet yardımına rastlıyoruz. Böyle bir ödeme kanunda yer almamaktadır.
Nitekim Sayıştay da vekalet yardımının ödenemeyeceğini kararlaştırmış ve yapılan ödemeleri kamu zararı olarak tespit ederek ilgilerden tahsiline karar vermiştir.
Belediyelerin Sayıştay kararlarına yansıyan uygulamalarını görünce bu kadar da olmaz diye isyan edesiniz geliyor. Vekaleten müdür olarak atadıklarınız şartları taşımıyorsa toplu sözleşmeye hüküm koy ve vekalet yardımı adı altında ödeme yap. Adamlarda formül o kadar çok ki adeta şaşırıyorsunuz.
Sayıştay kararında şu ifadelere yer verilmiştir; 87-218 sayılı ek ilamın 1-8. maddesi ile, Belediye ile ... Sendikası (...) arasında imzalanan ve 01.01.2018 - 31.03.2019 dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesi’nin 24 üncü maddesinin (c) fıkrasına göre ödenen vekalet ödemelerinin, kanunların emredici hükümlerine aykırı olması sebebiyle 4688 sayılı Kanun’un Geçici 14 üncü maddesi kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı ve sosyal denge sözleşmesinin konusunun, sadece memur ve sözleşmeli personele yapılacak sosyal denge tazminatı ödemesi tutarının belirlenmesi olması gerekirken vekaleten müdürlük görevini yürüten ve yasal hükümlerdeki engeller nedeni ile vekalet aylığı alamayan personele, “vekalet yardımı” adı altında ödeme yapılmasını sağlayacak şekilde genişletilmesinin imkanı olmadığından yapılan ödemelerde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, neden olunan kamu zararının sorumlularca tazminine karar verilmiştir.
Bu hüküm, 26.04.2023 tarih ve 54904, 54905, 54906, 54907, 54908, 54909, 54910, 54911, 54912, 54913, 54914, 54915, 54916, 54917 tutanak nolu Temyiz Kurulu Kararları ile tasdik edilmiştir.”
Ancak daha sonra kanun değişikliği ile bu tür ödeme yapanlar kurtarılmıştır.
Kararda yer alan ilginç uygulama
Kararda yer alan tuhaf uygulama ise belediyelerde neler yapıldığını açıkça göstermektedir.
Karara göre vekaleten müdürlük görevinde bulunup ta mevzuatta yer alan şartların sağlanmaması veya atandığı müdürlük kadrosunun dolu olması nedeniyle zam ve tazminat farkı alamayanlara vekalet ettikleri müdür kadrosu için öngörülen özel hizmet tazminatı oranı (375 sayılı KHK ya konu ek ödeme dahil) ile asli kadrosu karşılığında alınan özel hizmet tazminatı oranı arasındaki farkın vekâlet yardımı adıyla ödeme yapıldığını görüyoruz.
Kanun değişikliği ile ilgililer ödemeden kurtarılmıştır
26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10 uncu maddesinde;
“MADDE 10-25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 16- Konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu Kanun veya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak sosyal denge tazminatı ödediği tespit edilen il özel idareleri, belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında yapılan bu ödemeler nedeniyle idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz; başlamış olanlar işlemden kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümle bu tür ödeme yapanlar sorumluluktan kurtarılmıştır.
