Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı ancak Bağ-Kur sigortası bulunmayan vatandaşlara otomatik tescil başlattı. 15 Temmuz 2025’ten itibaren devreye giren bu uygulamayla birlikte, binlerce çiftçiye hiçbir uyarı yapılmadan aylık 9 bin lirayı bulan prim borçları çıkarıldı. Uygulama, özellikle 65 yaş üstü üreticileri mağdur etti.
SGK, resmi internet sitesinde yaptığı açıklamayla, ÇKS’ye kayıtlı olup bugüne kadar 4B (Bağ-Kur) tescili bulunmayan vatandaşların sigortalılıklarının otomatik olarak başlatıldığını duyurdu. Bu kapsamda, kayıt altına alınan üreticilere geriye dönük prim borçları tahakkuk ettiriliyor.
Ancak uygulamada ciddi bir mağduriyet ortaya çıktı. Türkiye gazetesinde yer alan habere göre, SGK uzmanı İsa Karakaş, özellikle 65 yaş üzerindeki vatandaşların sistemde otomatik olarak borçlandırıldığını, bu kişilerin ancak kuruma şahsen giderek dilekçe vermeleri halinde borçtan muaf tutulabildiğini ifade etti.
Yaşlı üretici borçlu çıktı, haberi sonra oldu
Kırsalda yaşayan, çoğu okuma yazması olmayan ya da internet erişimi bulunmayan 65 yaş üstü çiftçiler, SGK’ya gitmeleri gerektiğinden habersiz. Bu nedenle borçlarını geç fark ediyor, bazıları ise öğrenene kadar borçlanma işlemi çoktan tamamlanmış oluyor.
Karakaş, SGK'nın bu kişilere bilgilendirme yükümlülüğü olduğunu vurgulayarak, “Birçok vatandaş, sadece ÇKS’ye kayıtlı olduğu için, hiçbir üretim yapmasa dahi Bağ-Kur kapsamına alınarak mağdur ediliyor. Özellikle 65 yaş üzeri üreticilere özel bir bilgilendirme süreci işletilmeliydi” dedi.
Aylık 9 bin liraya kadar prim borcu
Bağ-Kur kapsamında tescil edilen çiftçilerin aylık prim borçları 6 bin ila 9 bin TL arasında değişiyor. Geriye dönük işlemlerde bu rakam, birkaç aylık bir sürede 30-40 bin TL’yi bulabiliyor. Birçok yaşlı çiftçi, borçla karşılaştığında itiraz dahi edemeden ödeme emriyle karşı karşıya kalıyor.
SGK’dan herhangi bir bilgilendirme mesajı ya da tebligat almadan borçlandırıldığını öğrenen üreticiler, duruma tepki gösteriyor. Özellikle tarımsal faaliyet göstermeyen ancak ÇKS kaydını güncel tutan çok sayıda yaşlı çiftçi, bu sistemin yeniden gözden geçirilmesini istiyor.
