Günümüzde gerek eğitim ve öğretim gerekse çalışma hayatındaki zorluklar neticesinde birçok genç için SGK'da sigortalı işe giriş bildirgesi yani kısacası sigortalılığı bulunmamaktadır. Bu süreç içerisinde kişiler 5510 sayılı kanun kapsamında getirilen kademeli yaş şartına takılmadan emekli olamamakla birlikte kişilerin sigortalılık başlangıç tarihi emeklilik tarihlerinde ve emeklilik yaş şartlarında büyük önem arz etmektedir.
18 YAŞINDAN KÜÇÜK KİŞİLERİN SİGORTALI OLMASI MÜMKÜN MÜ?
İŞ KANUNUNDA KİŞİLERİN 18 YAŞINDAN ÖNCE ÇALIŞMASI
4857 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde "On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler. Konu hakkında ve diğer hususlar için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." denilmektedir.
Basit bir örnek: 17 yasındaki lise öğrencisi kişi yaz aylarında bir manav yanında 2 aylık süre yardımda bulunmak veya meslek öğrensin denilerek çalışması halinde bu kişi adına sigortalılık bildirimi kişi çalışmaya başlamadan önceki gün SGK 'ya sigortalı işe giriş bildirgesi ile bildirilmesi gerekmekte olup aksi halde tespiti halinde işverenlik bu kişi için 5510 sayılı kanunun 102nci maddesi a/2 bendi kapsamında idari yaptırımla karşı karsıya kalması durumu ortaya çıkmaktadır.
18 YAŞ ÖNCESİ ÇALIŞMA SİGORTALILIK SÜRESİNİ BAŞLATMAZ
EMEKLİLİK HESABI İŞE GİRİLEN TARİHTE BAŞLAR
Öte yandan sigortalılık süresi 18 yaşının ikmal edildiği tarihte başlasa da 4447 ve 4759 sayılı Kanunlara ve SSK'nın 12-99 Ek Genelgesi(mülga) gereğince işe giriş koşulları ilk işe girilen tarihe göre hesaplanır. Yani 18 yaşından önce işe girişi bulunanların sosyal güvenlik reformları ile getirilen kademeli sisteme göre emekli olacakları tarih ilk işe girdikleri tarihe göre hesaplanacaktır. Başka bir deyişle 18 yaş altı sigortalılık süresinin başlangıcına sayılmasa da daha önceki kademelere tabi olunmayı sağladığı için yine de avantaj sağlamaktadır.
18 YAŞ ÖNCESİNİN DİKKATE ALINMADIĞI UZUN VADE SİGORTA KOLLARI
Anlaşıldığı üzere 18 yaşından önceki sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir ve 18 yaşından önceki sigorta prim günü 18 yaşından sonra çalışılmış gibi dikkate alınır.
Ayrıntılı olarak açıklandığı üzere kişilerin sigortalı olmasında 18 yaş sınırlaması olmamakla beraber yaygın kanaat sonrası 18 yaşından küçük çalışan kişiler adına SGK'ya sigorta bildirimi yapılmamaktadır. Bu genel kanı yüzünden gerçekten çalışan kişiler açısından hak kaybına yol açmaktadır. Zira bu çalışan kişiler için emekli olma şartlarını yerine getirmemiş olsa da ileride yararlanacakları haklardan (ölüm halinde hak sahiplerine aylık bağlanması, maluliyet haklarından yararlanma) mahrum kalacakları gibi işverenler açısından ise idari yaptırımlarla karşı karşıya kalmamaları acısından çalışan kişilerin sigortalılığını SGK'ya bildirmeleri gerekmektedir.
