Yeni Şafak gazetesi yazarı Dursun Gürlek İstanbul'un eski valilerinden Dr. Lütfi Kırdar'ın Yassıada Mahkeme salonunda vefatını köşesine taşımış. Yıllarca İstanbul'a canla başla hizmet etmiş bir valinin mahkeme salonunda son nefesini verişinin hazin öyküsünü birlikte okuyalım.
Ünlü gazetecilerimizden Tekin Erer, “Hayatımdan Esintiler” isimli kitabında merhumun son çileli yolculuğunu şöyle anlatmaktadır:
“Bu muhterem insanın ölümü yürekler acısıdır. Onun vefatını anlatırken insanın utancından yüzü kızarır ve tüyleri ürperir. İnsanlara yapılan zulümler meyanında acı bir örnektir.
Kırdar, 17 Şubat 1961 Cuma günü Yassıada Cezaevi’nde sabahleyin uyanınca kendisini iyi hissetmemişti. O gün Anayasa’yı ihlalden soruşturması yapılacaktı. Bu yüzden muhakemeye çıkmamak için müracaat etti. Bu müracaatı kabul edilmedi. Bitkin bir halde mahkeme huzuruna çıktı.
Başkan Salim Başol’a şunları söyledi:
* Belli olmaz, bu mikrofona belki bir daha gelemem. Çok rahatsızım. Ayakta duracak halde değilim. Bildiklerimi söylemeye gayret edeceğim.
Hasta ve âdeta mahkeme reisinden insaf ve biraz müsamaha bekleyen bu hitap karşısında başkan aldırmıyor, arka arkaya sualler soruyordu. Kırdar, cevap verirken âni bir fenalık geçiriyor ve:
? Reis Bey, çok fenayım, müsaadenizle oturayım diyerek yanındaki sandalyeye oturuyor. Oturmasıyla beraber yere yuvarlanıyor. Bu durumu gören Hayrettin Erkmen yerinden fırlayarak Kırdar’ın yanına koşuyor. Arkadan Fatin Rüştü Zorlu ve Medeni Berk de hastanın yanına koşuyorlar. Fatin Rüşdü, ‘doktor, doktor’ diye bağırıyor. Ve o esnada iki askeri doktor ifade yerine yetişiyor. Fakat doktorlar onun ölüsü ile karşılaşıyorlar. Hemen bir sedye getirilerek Kırdar’ın cesedi mahkeme salonundan çıkarılıyor. Olay karşısında mahkeme başkanı Salim Başol, celseyi 10 dakika tatil ediyor. Sonra hiçbir şey olmamış gibi, Anayasayı ihlal davası devam ediyor.
Eski İstanbul Valisi Lütfü Kırdar için 19 Şubat 1961 Pazar günü Şişli Camiinde cenaze namazı kılındı. Camiden alınan cenaze kalabalık İstanbullular tarafından omuzlarda taşınarak, vaktiyle Kırdar’ın kendi yaptırdığı Zincirlikuyu Mezarlığı’na götürüldü. Cenaze gömülürken tekbir seslerinin fazla olduğu ve dinin politikaya âlet edildiği ileri sürülerek kalabalığın dağılması istendi. İhtilal valisi General Refik Tulga, üniformalı olarak gelmişti. Sert bir sesle cenaze sahibinin kim olduğunu sordu. Kırdar’ın büyük oğlu Erdem, kendisini gösterince yine sert bir ifade ile arabasına çağırdı. Halk, Erdem’in tutuklandığını sanarak:
* O, bir şey yapmadı. Onun ne kusuru var? Onu nereye götürüyorsunuz diye bağırmaya başladı. Erdem’in gitmemesi için biri onun eteğinden çekince, Tulga, eteğini çekene bir tokat attı ve Kırdar’ın oğlunu arabasına alarak oradan uzaklaştı. Cemaat sessizce dağıldı. Ertesi gün cenazede bulunanlardan 23 kişi tevkif edildi. Tutuklananlar arasında Belediye Başimamı Nusret Yeşilçay da vardı. Bu vesileyle İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Başkanı Ayhan Efeoğlu da bir tebliğ yayınladı. Tebliğde cenazede bulunanların dini politikaya âlet ettikleri ileri sürülüyor ve bunlar protesto ediliyordu. 21 Şubat günü hükümet de bu konuda resmi bir tebliğ yayınlıyordu. Tebliğ şöyleydi:
‘Lütfü Kırdar’ın cenaze merasiminde meydana gelen müessif hadiseler bir kısım karanlık düşünceli eşhasın kanun ve geleneklerimizle bağdaşmasına imkân olmayan esef verici, cahilane hareketleri üzüntü ile karşılanmıştır. Atatürk idealleri yolunda 27 Mayıs inkılabımızın yepyeni ruh ve inançlarıyla büyük hamlelere girişmiş bulunan Türk milleti ve hükümeti, hangi istikametten gelirse gelsin, memleket zararına olabilecek her bedbaht teşebbüsü süratle söndürmeye ve müteşebbislerini en ağır cezalara çarptırmaya kararlıdır.’
23 Şubat’ta tutuklananların sayısı 23’ten 38’e çıkmıştı. Fakat sonunda cenazede Kur’an okuyanların sayısı 18 kişi olduğu tespit edilince Balmumcu Nezarethanesi’ne atılanlardan diğerleri serbest bırakılmıştı.
Sanata, edebiyata ve spora çok önem veren Dr. Lütfü Kırdar ömrü boyunca ülkesine yaptığı hizmetlerle Türk büyükleri arasındaki ölümsüz yerini almıştır.”
Ne diyelim, zâlimin zulmü varsa, mazlumun da Allah’ı var!..