Muhalefet ve İktidarın oybirliği ile Meclisten geçirdiği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) uygulamasının ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal zararlar her geçen gün artarak devam ediyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamalarına göre, EYT düzenlemesi kapsamında şu ana kadar 3 milyon 123 bin kişi emekli oldu.
Bu sayı, EYT yasasının yürürlüğe girdiği günden itibaren emeklilik hakkı kazanan ve başvuru yaparak emekli olan kişileri kapsıyor. Bu sayı, her geçen gün artmaya devam ediyor. Bakanlığın tahminlerine göre, düzenleme kapsamında gelecekte emekli olacak kişi sayısı 4,8 milyon civarında olacak.
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinin toplam maliyeti
EYT’nin toplam maliyeti hesaplama yöntemine ve döneme göre farklılık gösterdiği için tam oalrak bilinemiyor. Bu maliyetler, esas olarak emekli maaşı ödemeleri, bayram ikramiyeleri ve prim gelirlerindeki kayıplar gibi kalemlerden oluşuyor.
Buna göre EYT’nin maliyeti şöyle:
- İlk yıl maliyeti: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamalarına göre, EYT'nin ilk yıl maliyeti yaklaşık 724 milyar TL olarak belirtilmişti.
- Beş yıllık maliyet: Yine Bakan Işıkhan'ın ifade ettiğine göre, EYT düzenlemesinin beş yıl içinde kümülatif maliyeti 3,4 trilyon TL'yi bulması bekleniyor.
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinin maliyeti, genellikle üç ana bileşen üzerinden hesaplanıyor.
1. Emekli Maaşı Ödemeleri
EYT düzenlemesiyle emekli olan kişilere bağlanacak aylıklar, maliyetin en büyük kalemini oluşturur. Bu rakam, asgari ücrete ve emekli maaşlarına yapılan zamlar doğrultusunda her yıl artış gösteriyor.
2. Prim Gelirlerindeki Kayıplar
EYT kapsamına giren ve emekli olan çalışanlar, artık aktif çalışan statüsünden çıktığı için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) ödenen primler de azalır. Bu durum, SGK'nın gelirlerinde bir düşüşe neden olur. Ancak, emekli olan kişilerin bir kısmının "sosyal güvenlik destek primi" ödeyerek çalışmaya devam etmesi, bu kaybın bir bölümünü telafi edebilir.
3. Bayram İkramiyeleri
EYT'liler emekli olduktan sonra, diğer tüm emekliler gibi her yıl bayramlarda iki kez ikramiye alma hakkı kazanır. Bu ikramiyeler de maliyete eklenen önemli bir kalemdir.
Bu düzenlemenin bütçe üzerindeki etkisi, sadece doğrudan ödemelerle sınırlı değildir. Aynı zamanda, emekli olanların çalışmaya devam etmesi veya emekli olduktan sonra işgücü piyasasından çekilmesi gibi faktörler, ekonomik büyümeyi ve işgücü dinamiklerini de etkilemektedir.
Bu nedenle EYT'nin toplam maliyeti, sadece bütçe rakamlarıyla değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal etkileriyle birlikte değerlendirilmesi gereken karmaşık bir konudur.
Sonuç olarak ortaya çıkan maliyet işçi ve memur maaş artışlarında kendini gösterdi. Şimdi her kesim düşük ücretten feryat ediyor. Maalesef olumsuz fatura sabit gelirlilerin sırtına yüklenmiş durumda.