Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu darboğaza farklı bir çözüm önerisi getiren iş insanı Yakup Türkal, geliştirdiği “Ekonomide Yaşam Hakkı” modelini Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) kamuoyuyla paylaştı.
Programda birçok akademisyen, sivil toplum kuruluşu temsilcisi, öğrenci ve vatandaş yer aldı. Açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Anıl Çeçen, hem sosyalizmin hem de kapitalizmin dünya genelinde çöktüğünü vurgulayarak, alternatif ekonomik sistemlerin artık zorunlu hale geldiğini ifade etti.
Devlete bir lira yük olmadan hayata geçecek
Kum saati metaforu ile sistemini anlatan Türkal, “Bir taraf boşalırken diğer taraf doluyor. Bu sistemde ekonomi sürekli döngüde kalacak” dedi.
Modelin temelini, tüm gelir ve harcamalardan alınacak yüzde 1’lik kesinti oluşturacak. Bu kaynakla oluşturulacak havuzdan vatandaşlara “Vatandaş Kart” ile eşit pay verilecek. Karttaki paranın biriktirilememesi ise, tüketimi teşvik ederek çarkın dönmesini sağlayacak.
“Zenginle fakir barış içinde yaşayacak. Herkes kazancına göre katkı sunacak, ama eşit faydalanacak. Türk vatandaşı artık ekmek kuyruğunda beklemeyecek” ifadelerini kullanan Türkal, bu sistemin sadece Türkiye değil, dünya için de uygulanabilir olduğunu belirtti.
Ekonomide Çanakkale ruhu şart
Konuşmasının bir bölümünde Türkiye'nin ekonomik krizleri bir "sert viraj" olarak görmesi gerektiğini ifade eden Türkal, “Bu virajlar bize tecrübe kazandırıyor. Bu yüzden ekonomide artık bir Çanakkale ruhuna ihtiyacımız var. Ayrışma değil, birleşme zamanı” dedi.
Modelin temellerinde “ahilik” ruhu olduğunu da söyleyen Türkal, sistemin adalet, barış, güven ve toplumsal huzur içerdiğini vurguladı.
Bu kadar üniversiteye gerek yok
Eğitim sistemiyle ilgili de çarpıcı açıklamalarda bulunan Türkal, “Bu kadar üniversite yerine meslek liseleri açılmalı. Üreten, yetkin bireyler ancak sahada yetişir. Eğitim sistemini kökten değiştirmeliyiz. Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT’ler) yeniden devreye girmeli” dedi.